วันครูแห่งชาติ เป็นการระลึกถึงความสำคัญของครู ประเทศส่วนใหญ่เป็นวันหยุดของครูและนักเรียน บางแห่งมีการเฉลิมฉลองเพื่อเป็นเกียรติและจัดงานเลี้ยงสำหรับครู ในแต่ละประเทศมีการเฉลิมฉลองแตกต่างกันไป และแตกต่าง วันครูโลก ที่เฉลิมฉลองในวันที่ 5 ตุลาคม ของทุกปี
แนวคิดเรื่องการเฉลิมฉลองในวันครู มีต้นกำเนิดจากหลายประเทศในช่วงศตวรรษที่ 20 ส่วนใหญ่แล้ว จะเฉลิมฉลองแด่ผู้ให้การศึกษาของแต่ละแห่ง หรือจัดในวันที่มีเหตุการณ์สำคัญทางการศึกษา ตัวอย่างเช่น ประเทศอาร์เจนตินา มีการไว้อาลัยถึงการเสียชีวิตของ Domingo Faustino Sarmiento ในวันที่ 11 กันยายน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1915 เป็นต้นมา ในขณะที่ประเทศอินเดีย ได้มีการฉลองวันเกิดของ ดร. สรวปัลลี ราธากฤษณัน ในวันที่ 5 กันยายน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1962 เป็นต้นมา ซึ่งเป็นเหตุผลหลักที่ประเทศต่าง ๆ มีวันที่ ที่จัดวันครูแตกต่างกัน และแตกต่างจากวันครูของสากล
ในวันที่ 21 พฤศจิกายน พ.ศ. 2499 คณะรัฐมนตรีได้มีมติกำหนดให้ วันที่ 16 มกราคม ของทุกปี เป็นวันครูแห่งประเทศไทย โดยตรงกับวันที่ประกาศพระราชบัญญัติครูในราชกิจจานุเบกษา เมื่อปี พ.ศ. 2488 ซึ่งระบุให้มีสภาในกระทรวงศึกษาธิการเรียกว่า “คุรุสภา” ซึ่งเป็นนิติบุคคลให้ครูทุกคนเป็นสมาชิกคุรุสภา โดยมีหน้าที่ในเรื่องของสถาบันวิชาชีพครู ในขณะเดียวกันก็ทำหน้าที่ให้ความเห็นเรื่องนโยบายการศึกษาและวิชาการศึกษาทั่วไปแก่กระทรวงศึกษาธิการ ควบคุม จรรยาและวินัยของครูรักษาผลประโยชน์ ส่งเสริมฐานะของครู จัดสวัสดิการให้ครูและครอบครัว ได้รับความช่วยเหลือตามสมควร ส่งเสริมความรู้และความสามัคคีของครู
ด้วยเหตุนี้ในทุกปี คุรุสภาจะจัดให้มีการประชุมสามัญคุรุสภาประจำปี เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้แทนครูจากทั่วประเทศแถลงผลงานในรอบปีที่ผ่านมา และซักถามปัญหาข้อข้องใจต่าง ๆ เกี่ยวกับการดำเนินงานของคุรุสภาโดยมีคณะกรรมการอำนวยการคุรุสภาเป็นผู้ตอบข้อสงสัย สถานที่ ในการประชุมสมัยนั้นใช้หอประชุมสามัคยาจารย์ หอประชุมของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และในระยะหลังใช้หอประชุมคุรุสภา
พ.ศ. 2499 ในที่ประชุมสามัญคุรุสภาประจำปี จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีและประธานกรรมการอำนวยการคุรุสภากิตติมศักดิ์ ได้กล่าวคำปราศรัยต่อที่ประชุมครูทั่วประเทศว่า
“ที่อยากเสนอในตอนนี้ก็คือว่า เนื่องจาก ผู้เป็นครูมีบุญคุณ เป็นผู้ให้แสงสว่างในชีวิตของเราทั้งหลาย ข้าพเจ้าคิดว่าวันครูควรมีสักวันหนึ่ง สำหรับให้บรรดาลูกศิษย์ทั้งหลายได้แสดงความเคารพ สักการะต่อบรรดาครูผู้มีพระคุณทั้งหลาย เพราะเหตุว่าสำหรับ คนทั่วไปถ้าถึงวันตรุษ วันสงกรานต์ เราก็นำเอาอัฐิ
ของผู้มีพระคุณบังเกิดเกล้ามาทำบุญ ทำทาน คนที่สองรองลงไปก็คือครูผู้เสียสละ ทั้งหลาย ข้าพเจ้าคิดว่าในโอกาสนี้จะขอฝากที่ประชุมไว้ด้วย ลองปรึกษาหารือกันในหลักการ ทุกคนคงจะไม่ขัดข้อง”
จากแนวความคิดนี้ เปรียบกับความเห็นของครูที่แสดงออกทางสื่อมวลชนและอื่น ๆ ล้วนเรียกร้องให้มีวันครู เพื่อให้เป็นวันแห่งการรำลึกถึงความสำคัญของครู ในฐานะที่เป็นผู้เสียสละ ประกอบคุณงามความดี เพื่อประโยชน์ของชาติและประชาชนเป็นอันมาก ในปีเดียวกันที่ประชุมคุรุสภาสามัญประจำปีจึงได้พิจารณาเรื่องนี้และมีมติเห็นควรให้มีวันครูเพื่อเสนอ คณะกรรมการอำนวยการต่อไป โดยได้เสนอหลักการว่า เพื่อจะได้ประกอบพิธีระลึกถึงคุณบูรพาจารย์ ส่งเสริมสามัคคีธรรมระหว่างครูและเพื่อส่งเสริม ความเข้าใจอันดีระหว่างครูกับประชาชน
จัดงานวันครูครั้งแรกเมื่อ 16 มกราคม พ.ศ. 2500 กระทรวงศึกษาธิการสั่งการให้นักเรียนและครูหยุดในวันดังกล่าวได้ ในส่วนกลางใช้สถานที่ราชการเป็นที่จัดงาน วันครูนี้ได้กำหนดเป็นหลักการให้มีอนุสรณ์งานวันครูไว้แก่อนุชนรุ่นหลังทุกปี อนุสรณ์ที่สำคัญคือ หนังสือประวัติครู หนังสือที่ระลึกวันครู และสิ่งก่อสร้างเป็นถาวรวัตถุ
การจัดงานวันครูได้ปรับปรุงเปลี่ยนแปลงกิจกรรมให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงของสังคมตลอดเวลา ในปัจจุบันได้จัดรูปแบบ การจัดงานวันครูจะมีกิจกรรม 3 ประเภทหลักคือ
กิจกรรมทางศาสนา
พิธีรำลึกถึงพระคุณบูรพาจารย์ ประกอบด้วยพิธีปฏิญาณตน การกล่าวคำระลึกถึงพระคุณบูรพาจารย์
กิจกรรมเพื่อความสามัคคีระหว่างผู้ประกอบอาชีพครู ส่วนมากเป็นการแข่งขันกีฬาหรือการจัดงานรื่นเริงในตอนเย็น
สำหรับปี พ.ศ. 2563 ที่หอประชุมคุรุสภา สำนักงานเลขาธิการคุรุสภากำหนดจัดงานวันครู ครั้งที่ 64 พ.ศ. 2563 ระหว่างวันที่ 16 -17 มกราคม 2562 ในหัวข้อแก่นสาระ คือ “ โลกก้าวไกล ครูไทยก้าวทัน สร้างสรรค์คุณภาพเด็กไทย” เพื่อระลึกถึงพระคุณบูรพาจารย์ ส่งเสริมสามัคคีธรรมระหว่างครู และความเข้าใจอันดีระหว่างครูกับประชาชน และส่งเสริมยกย่องเชิดชูเกียรติผู้ประกอบวิชาชีพทางการศึกษาที่ประกอบคุณงามความดี หรือทำคุณประโยชน์ต่อวงการศึกษา
จากนั้นนายอนุชา บูรพชัยศรี เลขานุการ รัฐมนตรีกระทรวงศึกษาธิการ ได้เป็นตัวแทน มอบรางวัลให้โรงเรียนดีเด่นระดับประเทศ ระดับเหรียญทอง หนึ่งนวัตกรรม ประจำปี 2562 โดยโรงเรียนบางพลีพัฒนศึกษาลัย จังหวัดสมุทรปราการ.ได้รับรางวัลนี้ไป เรื่องการพัฒนาสมรรถนะครูคณิตศาสตร์ด้วยระบบโค้ต ซึ่ง ดร.กัญฐณัฐ ฉลอง ผู้อำนวยการ เป็นผู้เข้ารับรางวัล
ทำเนียบรับบาล นายกรัฐมนตรี ได้คารวะครูอาวุโสและมอบของที่ระลึกแด่ครูอาวุโส คือ ครูวีระ เดชพันธ์ อดีตครูที่เคยสอนนายกรัฐมนตรีสมัยเป็นนักเรียนโรงเรียนวัดนวลนรดิศ พร้อมมอบโล่รางวัลผู้มีคุณูปการต่อการศึกษาของชาติ ประจำปี 2563 จำนวน 8 ราย รวมทั้งมอบโล่รางวัลคุรุสภา ประจำปี 2562 ระดับดีเด่น จำนวน 9 ราย
ทางด้านจังหวัดสมุทรปราการ🎈 ที่ห้องคอนเวนชันฮอลล์ศูนย์การค้าอิมพีเรียลเวิลด์ สำโรงอำเภอเมืองสมุทรปราการ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1 ได้จัดงานวันครู ครั้งที่ 64 ขึ้น ในหัวข้อ “โลกก้าวไกล ครูไทยก้าวทัน สร้างสรรค์คุณภาพเด็กไทย” โดยมีนายธฤต สำราญเวทย์ รองผู้ว่าราชการจังหวัดสมุทรปราการ เป็นประธานในพิธีพร้อมมอบเกียรติบัตรแก่ข้าราชการครู จำนวน 355 คน เพื่อเป็นการสร้างขวัญกำลังใจในการปฏิบัติงานแก่ผู้ประกอบวิชาชีพทางการศึกษา มีนายกอบกิจ สิทธิธนกานต์ รองผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา รักษาราชการแทนผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1 เป็นผู้กล่าวรายงานว่าการจัดงานในครั้งนี้ เพื่อระลึกถึงพระคุณบูรพาจารย์ ส่งเสริมยกย่องเชิดชูเกียรติครูและพัฒนาวิชาชีพครู ส่งเสริมความสามัคคีและความเข้าใจระหว่างครูและประชาชน ปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดีแก่เยาวชนของชาติ
นอกจากนี้ยังมีการจัดกิจกรรมน้อมเกล้าฯ ถวายราชสักการะ “พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว” พิธีการทางศาสนา พิธีระลึกถึงพระคุณบูรพาจารย์ และการยกย่อง ส่งเสริม เชิดชูเกียรติผู้ประกอบวิชาชีพทางการศึกษา 🎈
ขณะที่สมาคมครูโรงเรียนเอกชนจังหวัดสมุทรปราการ มีการจัดกิจกรรม โดยตอนเช้ามีการตักบาตร ร่วมทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้ครูที่เสียชีวิตไปแล้ว ในช่วงเย็น ณ ครัวบุญเลิศ ถนนสุขุมวิท จังหวัดสมุทรปราการ มีการทำพิธีมอบรางวัลให้แก่ครู ผู้บริหารดีเด่น โดย นางศิวพร ฉั่วสวัสดิ์ รองผู้ว่าราชการจังหวัดสมุทรปราการ เป็นประธาน
นางศิวพร ฉั่สวัสดิ์ รองผู้ว่าราชการ กล่าวตอนหนึ่งว่า รู้สึกเป็นเกียรติและยินดีเป็นอย่างยิ่ง ที่มีโอกาสมาอยู่ท่ามกลางเหล่าครูอาจารย์โรงเรียนเอกชน ของจังหวัดสมุทรปราการ มารดาก็เป็นครูเช่นกัน ขอแสดงความชื่นชมกับท่านนายกสมาคมการศึกษาเอกชนจังหวัดสมุทรปราการและคณะกรรมการบริหารสมาคมๆ ที่ร่วมกันจัดกิจกรรมวันครู โรงเรียนเอกชนจังหวัดสมุทรปราการ เนื่องในโอกาสวันครูแห่งชาติ ประจำปี ๒๕๖๓ เพื่อรักษาประเพณีปฏิบัติอันดีงามให้คงอยู่สืบไป ดังที่พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ได้มอบคำขวัญไว้ให้กับครูว่า “ครูไทย รักศิษย์ คิดพัฒนา”
พร้อมขอแสดงความยินดีกับครูอายุ 60 ปี ผู้บริหารดีเด่น ผู้ช่วยผู้บริหารดีเด่น ผู้ร่วมบริหารดีเด่น และครูดีเด่น ที่ท่านได้สร้างแบบอย่างอันดีงาม รักษาไว้ซึ่งความเพียรพยายามและคุณภาพต่อวงการศึกษาไทย
ทางด้าน นายชัชลินทร์ โยธาทิพย์ นายกสมาคมการศึกษเอกชนจังหวัคสมุทรปราการ กล่าวว่า ในนามประธานคณะกรรมการจัดกิจกรรมวันครู โรงเรียนเอกชนจังหวัสมุทรปราการ ขอขอบพระคุณท่านเป็นอย่างสูง ที่ให้เกียรติมาเป็นประธานและมอบรางวัลเกียรติบัตรให้กับครูวันนี้ เนื่องในโอกาสวันครู ประจำปี 2563 สมาคมการศึกษาเอกชนจังหวัดสมุทรปราการ ได้เล็งเห็นความสำคัญต่อการจัดการศึกษา โดยฉพาะครูเป็นผู้ที่ให้คำปรึกษา ถ่ายทอด สร้างองค์ความรู้ให้แก่เด็กตลอดจนอบรมให้เด็กมีคุณธรรม จริยธรรม
สมาคมฯ จึงได้ดำเนินการคัดเลือกผู้บริหารดีเด่น ผู้ช่วยผู้บริหารดีเด่น ผู้ร่วมบริหารดีเด่น และครูดีเด่น พร้อมกับเชิญครูอายุ ๖๐ ปี เข้าร่วมกิจกรรม ในวันครูด้วย ซึ่งปีนี้ได้ มีโรงเรียนที่เข้าร่วมกิจกรรม 111 โรงเรียน จำนวนผู้เข้ารับรางวัล ทั้งหมด 266 คน. ประกอบด้วย ครูอายุ 60 ปี 65 คน ผูบริหารดีเด่น 8 คน ผู้ช่วยผู้บริหารดีเด่น 8 คน ผู้ร่วมบริหารดีเด่น 8 คน ครูดีด่น 177 คน.
